زنان بزرگ ترین اهداف صنعت دخانیات
زنان یکی از بزرگ ترین اهداف صنعت دخانیات هستند
سیگار مهم ترین علت قابل پیش گیری بیماری و مرگ زودرس است ؛ چندین دهه است که سیگار برای سلامتی انسان مضر شناخته شده است و طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی جزء مواد اعتیاد آور معرفی شده است. اعتیاد به نیکوتین به اندازه هروئین خطرناک و وابستگی به آن پیش رونده است ، مصرف سیگار خود عامل آسیب ها و انحرافات دیگری است؛ کسانی که سیگار استعمال می کنند راحت تر می توانند به استعمال سایر مواد مخدر روی آورند به نحوی که آمار نشان می دهد بیش از 90 درصد افرادی که اعتیاد داشته اند و از مواد مخدر به صورت تفریحی و یا دائمی استفاده می کنند، درگذشته سیگاری بوده اند ؛ همچنین ماروین زوکرمن معتقد است سیگار راه ورود به مصرف بسیاری از مواد مخدر و اعتیادآور نظیر هروئین، کوکائین، الکل، تریاک و نظایر آن را برای مصرف کننده هموار ساخته و برای او بستر مناسبی فراهم می سازد که میل و وسوسه خاصی به مصرف و لذت جویی از مواد دیگر را در خود تقویت کند.
نتایج بسیاری از مطالعات نیز مؤید همبستگی قوی آماری میان مصرف سیگار و الکل و مواد مخدر است، طبق برآورد سازمان بهداشت جهانی در سال 2021 تقریباً بیش از دو میلیارد نفر در دنیا به استعمال دخانیات اعتیاد داشتند بر اساس همین برآورد، بیش از دو سوم مصرف کنندگان مواد دخانی در کشورهای جهان سوم و در حال توسعه زندگی می کردند، سالیانه صدها میلیون دلار سیگار مصرف می شود که بیش از پنجاه درصد آن، در کشورهای در حال توسعه هزینه می گردد به عبارت دیگر 80 درصد مصرف سیگار در کشورهای با درآمد پایین و متوسط است؛ طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال 2022میلادی سالیانه بیش از 8 میلیون نفر در اثر مصرف مواد دخانی و به ویژه سیگار مرده اند. برآورد سازمان بهداشت جهانی این است که این تعداد در سال 2030 میلادی به 10 میلیون نفر بالغ خواهد شد.
همچنین مطالعات جهانی نشان می دهد که مصرف سیگار در بین جوانان و زنان در حال افزایش و سن شروع آن رو به کاهش است. نتایج تحقیقات اپیدمیولوژیک در نقاط مختلف جهان نشان می دهد که افراد سیگاری مصرف سیگار را از سنین زیر 18 سال آغاز می کنند از طرف دیگر مصرف دخانیات قبلاً به طور عمده یک پدیده مردانه بود، اما در حال حاضر در کشورهایی مانند دانمارک، ایرلند، هلند، نروژ، سوئد و انگلستان این شکاف شایع بین زن و مرد بسیار کوچک کمتر از 5 درصد شده است (سازمان بهداشت جهانی2017).
این در حالی است که زنان سهم بیشتری در بیماری های مربوط به سیگار دارند ، سیگار و مصرف دخانیات یکی از علل شایع مرگ و بیماری برای زنان است ، سالانه سیگار سبب مرگ تقریباً 400 هزار زن در آمریکا می شود، سیگار مسئول 80 درصد از مرگ زنان به دلیل سرطان ریه در آمریکا است.
زنان سیگاری 22 برابر بیشتر از زنانی که هرگز سیگار نکشیده اند احتمال دارد که دچار بیماری انسداد مزمن ریوی شوند
همچنین برای زنان سیگاری خطر سرطان های زبان، نای، گلو، حنجره، مری، لوزالمعده، کلیه مثانه وگردنه رحم افزایش پیدا می کند و خطر انسداد شریان قلب دو برابر می شود (سایت جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات در ایران).
در ایران نیز مطالعات مختلف نشانگر آن است که مصرف سیگار در بین گروه های مختلف جامعه از جمله جوانان و زنان افزایش یافته است بر اساس آمار موجود در کشور در سال 1369 فقط حدود 10درصد از افراد 24-15 ساله سیگاری بودند در حالی که این رقم در سال های اخیر به 17 درصد افزایش یافته است.
آمار مربوط به بررسی عوامل خطرساز بیماری های غیر واگیر نشان داده است ،19 درصد جمعیت 15تا62 سال به طور روزانه مصرف کننده مواد دخانی در کشور هستند بنابراین این یافته ها گویای شیوع نسبتاً بالای مصرف سیگار در بین جوانان است.
به گزارش سایت خبری «جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات در ایران» (1369) درحالی که اپیدمی مصرف سیگار میان مردان به آرامی در حال کاهش است، در میان زنان روند افزایشی است ویژگی های آینده اپیدمی مصرف دخانیات در میان زنان، در عادات دختران امروز قابل مشاهده است.
جامعه زنان در ایران به سبب گذار از سنت به تجدد دچار تحولاتی شده است، به هم ریختن هنجارهای سنتی، نهادینه نشدن آزادی، تغییرات اجتماعی چون افزایش میزان آگاهی و مشارکت اجتماعی، اشتغال و تحصیلات زنان، جایگاه و موقعیت آنان را در جامعه تغییر داده است به موازات این دگرگونی ها تغییراتی نیز در گرایش آن ها به مواد مخدر از جمله سیگار را می توان مشاهده کرد با این حال در جامعه ایران دید منفی نسبت به مصرف سیگار دختران وجود دارد و بار منفی سیگار کشیدن برای زنان متفاوت از مردان است و معناهای اجتماعی و فرهنگی خاص خود را دارد.
- در واقع استفاده از سیگار و دیگر انواع دخانیات در شکل امروزی آن ابتدا به صورت یک موضوع جذاب تلقی می شد و به عنوان یک تفنن غربی وارد جامعه زنان ما شد.
ولی در فرهنگ ایرانی مصرف دخانیات به ویژه سیگار همواره یک رفتار مردانه تلقی می شده است به همین دلیل از سوی جامعه زشتی مضاعفی برای دختران به دنبال داشته و این حرکت از دید فرهنگ عامه قبیح و دور از عرف تلقی می شود
بنابراین مصرف سیگار برای دختران درجامعه ما جسورانه و مخالف ارزشها تلقی می شود و ممکن است دختری که سیگار مصرف می کند از نظرشخصیت اجتماعی، امنیت اجتماعی و شانس ازدواج و… دچار آسیب شود و آسیب های روانی هم در پی دارد در نتیجه مصرف سیگار برای دختران علاوه بر ضرر برای سلامتی، ناهنجار تلقی می شود عواملی چون پیوند اجتماعی، کنترل درونی، کنترل بیرونی و …به عنوان بازدارنده های اجتماعی دختران را از مصرف سیگار منع می کنند
بازداری اجتماعی به معنای محدودیت هایی است که ماهیتی اجتماعی دارند و بر کنش فرد تأثیر می گذارند و فرد برای پذیرش اجتماعی یا ترس از عدم تأیید اجتماعی به صورت آگاهانه یا نیمه آگاهانه به آن عمل می کند.
با توجه به روند افزایشی مصرف سیگار دختران و پایین آمدن سن مصرف در یک دهه گذشته، به نظر می رسد تأثیرات بازدارنده های اجتماعی در خصوص مصرف سیگار دختران کاهش پیدا کرده است.
ضرورت و اهمیت
مصرف سیگار بیشتر در بین جوانان رایج است و مصرف آن اغلب در سنین پایین شروع می شود ، قشر جوان جزو جمعیت فعال جامعه محسوب می شود و از سرمایه های ارزشمند یک کشور است از این جهت توجه به مسائل جوانان و بررسی و مطالعات در این زمینه حائز اهمیت است.
مصرف سیگار در بین پسران جوان از گذشته مطرح بوده و مطالعات و بررسی های زیادی در این زمینه انجام شده است؛ اما مصرف آن در بین دختران پدیده ای جدید است که در سال های اخیر رواج پیدا کرده است و رو به افزایش است.
زنان یکی از بزرگ ترین اهداف صنعت دخانیات هستند
آن ها با بازاریابی های متنوع قصد دارند مصرف دخانیات در زنان را به زیبایی، آزادی و پرستیژ مربوط کنند دختران جوان اغلب برای جلوگیری از افزایش وزن و باز تعریف هویتشان به عنوان یک دختر مستقل و مسحورکننده شروع به سیگار کشیدن می کنند که انعکاسی است از تصویر القا شده توسط تبلیغات دخانیات. همچنین تبلیغات سیگار، این محصول را به گونه ای معرفی می کنند که گویی باعث کاهش اشتها و لاغری می شود به عبارت دیگر از حدود یک قرن پیش شرکت های دخانی تلاش کردند تا از طریق تبلیغاتی که مدل های جذاب و مورد پسند زنان را نشان می داد پیام های تبلیغاتی خود را با تمایلات زنانه و دخترانه متناسب کنند این شرکت ها با پیام انتخاب خود را پیدا کنید و با نشان دادن زنانی از زمینه های قومی و نژادی مختلف، زنان و دختران را هدف گرفتند.
این پیام نشان می داد که سیگار کشیدن با آزادی و قدرت زنان ارتباط دارد؛ بنابراین این صنعت به طور فعالانه زنان را هدف قرار داده چراکه هنوز نسبت به مردان، زنان کمتری به جمع مصرف کنندگان دخانیات پیوسته اند ، سیاست های بازاریابی در صنعت دخانیات مصرف کنندگان را با نام هایی مانند سیگار لایت سبک فریب می دهند.
به گزارش سازمان جهانی بهداشت، زنان بیشتری نسبت به مردان از این نوع سیگارها استفاده می کنند .
اغلب مصرف کنندگان سیگارهای سبک، آن را ایمن فرض می کنند. ولی در واقع با کشیدن سیگارهای بیشتر و پک زدن های عمیق تر، نیکوتین مورد نظر بدنشان را به همان اندازه کشیدن سیگارهای معمولی جبران می کنند (سایت جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات در ایران)
با توجه به اهمیت این مسئله مطالعات محدودی در حوزه زنان انجام شده است به عبارت دیگر مطالعات انجام شده بیشتر در حوزه پزشکی و در زمینه شیوع، آگاهی و نگرش نسبت به سیگار انجام گرفته است در حوزه جامعه شناسی مطالعاتی در رابطه با مصرف سیگار پسران یا دختر و پسر با هم انجام گرفته، اما مطالعات معدودی به طور جداگانه در رابطه با مصرف سیگار دختران انجام گرفته است؛ پژوهشی که به طور مشخص به تعیین انواع و صور بازدارنده های اجتماعی مصرف سیگار دختران در ایران بپردازد انجام نگرفته است، بنابراین این مقاله به دنبال شناخت انواع و صور بازدارنده های اجتماعی و تأثیر آنان بر مصرف سیگار دختران است.
