نابودی سرمایه اجتماعی با مصرف سیگار در نوجوانان
نابودی سرمایه اجتماعی با مصرف سیگار در نوجوانان
متأسفانه با وجود زیان‌های شناخته شده سیگار، بسیاری از جوانان به این رفتار پر خطر دست می‌زنند و مصرف سیگار را ادامه می‌دهند.
شیوع بالای مصرف سیگار در بین جوانان، خطر وابستگی به آن و عواقب منفی بر ابعاد گوناگون سلامت را در پی دارد، پژوهش‌ها نشان داده برای پیشگیری از‌آسیب های اجتماعی،ایجاد رفتار قاطعانه از اهمیت خاصی برخوردار است، قاطعیت به معنای ایستادن روی خواسته خود،نشان دادن مخالفت، عدم موافقت با پدیده‌ای و ماندن روی نیازهای خود به صورت واضح و مشخص است. با‌مسلح شدن به جرات‌آموزی، افراد می‌توانند اهداف و نیازهای خود را به طریقی روشن و مستقیم بیان‌کرده و آنرا به دیگری تفهیم‌کنند.
مهارت‌های‌ارتباطی«نه‌گفتن»یا رفتار قاطع،یکی از ابزارهای مؤثر سلامت جسمی،روانی و اجتماعی شناخته می‌شود بسیاری از نوجوانان به این دلیل دچار آسیب‌هایی مثل اعتیاد به مواد مخدر می‌شوند‌که توانایی رفتار قاطع یا‌قدرت«نه‌گفتن»را‌ندارند.
آن‌ها اغلب رفتار انفعالی را بر می‌گزینند،یعنی برای اینکه حمایت و دوستی همسالان‌خود را از دست ندهند
در مقابل‌خواسته های آن‌ها مقاومت نکرده و دوستی‌خود را به بهای ناراحتی خود و خانواده و یا آسیب دیدن حفظ می‌کنند. برای‌تقویت روحیه شجاعت نیاز به تقویت سرمایه اجتماعی می‌باشد‌که ابعاد فوق در زیر مجموعه سرمایه اجتماعی قرار می‌گیرند.
بیان مسئله اصلی این مقاله
امروزه مصرف سیگار یک مشکل عمدۀ اجتماعی است‌که علاوه بر عوارض‌جسمی و روانی برای فرد، سلامت جامعه را از نظر اجتماعی،سیاسی،اقتصادی و فرهنگی مورد تهدید قرار می‌دهد که مرگ زودرس قابل پیشگیری میلیون‌ها نفر از افراد آموزش‌دیده و مهارت یافته در سنین بالا دارای حداکثر بازدهی، نتیجه آن است علاوه بر آن بسیاری از افراد غیر سیگاری نیز از مواجهه ناخواسته با دود دخانیات و همچنین خطر توسعه و پیشرفت بیماری‌های ناشی از آن‌رنج میبرند.
- آمارها‌نشان‌می‌دهد، یک‌دهم از موارد مرگ در دنیا ناشی از‌عوارض استعمال سیگار میباشد که این رقم تا سال 2030 به یک‌ششم‌افزایش خواهد یافت.
(بر اساس روندهای جاری، سالیانه بیش از 8 میلیون نفر در جهان بر اثر عوارض استعمال دخانیات میمیرند که این رقم بیش از‌سل، ایدز و مالاریاست و این میزان تا سال 2030 به 10 میلیون نفر مرگ در سال افزایش خواهد یافت که دوسوم آن مربوط به کشورهای‌درحال‌توسعه است اهمیت این مسئله زمانی افزایش مییابد که بدانیم گرایش و اعتیاد به مصرف سیگار، زمینه و مقدمۀ روی آوردن به مواد مخدر دیگر است و امروزه اثرات نامطلوب سیگار بر‌بدن بیش از پیش محرز‌گردیده و مصرف سیگار هرگز برای سلامت شخص مفید تشخیص داده نشده است.
بر پایه برآوردهای سازمان بهداشت جهانی (نزدیک به یک میلیارد سیگاری در جهان سالانه حدود شش تریلیون نخ سیگار دود میکنندکه در چند سال‌آینده تنها مصرف‌سیگار‌سبب مرگ بیش از ده میلیون نفر در هر سال‌خواهد شد).
همچنین،بررسی های‌گوناگون در ایران بر روی جمعیت‌های مختلف نیز بیانگر شیوع قابل توجه مصرف سیگار بوده است آنچه از آمار ها بر می‌آید، امروزه مسئله مصرف سیگار بعد جدیدی را مورد توجه پژوهشگران قرار‌داده و آن هم کاهش سن مصرف و شروع آن در دوره نوجوانی میباشد که در‌حال‌حاضر، یکی از دغدغه های سلامت همگانی در همه کشورها به ویژه در کشورهای درحال‌توسعه است که تقریباً نیمی از آن‌ها در آسیا زندگی می‌کنند با وجود این روند سیگاری شدن در‌کشورهای در حال توسعه رو به افزایش میباشد و اپیدمی مصرف سیگار و در نتیجه بیماری‌ها و مرگ‌ومیر وابسته به آن‌در‌حال‌جابجایی به سمت‌کشورهای‌‌درحال توسعه است سهم‌کشورهای درحال توسعه از استعمال‌دخانیات معادل71درصد‌کل‌مصرف دخانیات جهان است و در‌حدود دو سوم مرگ‌های ناشی از مصرف دخانیات در‌کشورهای درحال توسعه اتفاق می‌افتد.
- در برخی از کشورهای غربی شروع مصرف سیگار از سن 13 – 19 سالگی و سن تجربه سیگار اغلب 12 – 13سالگی است.
- یک نفر از هر 5 نفر سیگاری در دنیا نوجوانان 13 – 15 ساله هستند.
- طبق‌مطالعه‌ای، 100هزار نوجوان در روز سیگاری می‌شوند.
فاکتورهای متعدد‌ی به عنوان ریسک فاکتورهای مصرف سیگار اشاره شده است؛ وضعیت اجتماعی اقتصادی پایین، داشتن دوستان سیگاری و فشار همسالان، کیفیت پاسخگویی والدین به نیازهای اجتماعی نوجوانان، عدم پایبندی به مسائل مذهبی، از هم‌گسیختگی روابط خانوادگی و… در این میان، یکی از متغیرهایی که می‌تواند ارتباط تنگاتنگی با گرایش‌یا‌مصرف سیگار در نوجوانان داشته باشد، سرمایه اجتماعی است.
ارتباط بین سرمایه اجتماعی و میزان آن در یک جامعه ، با مقولاتی ازجمله ؛
پیشگیری و کاهش جرائم،خودکشی،اعتیاد و عدم امنیت و… در مطالعات مختلف تائید شده است سرمایه اجتماعی به روابط اجتماعی که باعث تسهیل مبادلات و به تبع آن کسب سود و پرداخت هزینه کمتر میگردد توجه دارد.
سرمایه اجتماعی‌ناظر بر بازگشت دوباره اخلاق و مضامینی مانند:
اعتماد
مشارکت
همکاری پیوند اجتماعی به جامعه است
که همه بیانگر توجه دوباره به این موضوع است.
نظریه سرمایه اجتماعی در حقیقت در یک جمله ساده خلاصه شده: «روابط‌مهم‌است».
- یعنی‌انسانها با ایجاد ارتباط با همدیگر و تلاش برای حفظ و تداوم آن، قادر خواهند بود با همدیگر کارکرده و به اهدافی دست یابند که اگر به تنهایی‌کار‌میکردند یا موفق نمیشدند و یا به سختی به موفقت میرسیدند و این بدین معنی است که هر چه مردم بیشتری را بشناسیم و با آنان در بینش و نگاه مشترک باشیم در سرمایه اجتماعی ثروتمندتر هستیم.
